Yabancı Yatırımda Sert Fren: Şirket Kuruluşları ve Konut Satışları Geriledi
2024'ün son çeyreğinde Türkiye'ye yönelik doğrudan yabancı yatırımlar, dikkat çeken bir gerileme yaşadı. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) “Doğrudan Yatırımlar Bülteni”ne göre, yabancı sermayeli şirket kurulumları, konut satışları ve net yatırım girişleri belirgin şekilde düşüş gösterdi. Özellikle Almanya ve Hollanda gibi büyük yatırımcı ülkelerin oranlarındaki daralma, ekonomik çevrelerde tedirginlik yarattı.
Şirket Kuruluşlarında Gözle Görülür Düşüş
2024 yılı son çeyreğinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla %30,8 azaldı. Sadece limited ve anonim şirketlerde değil, tüm sektörlerde düşüş gözlendi. Limited şirketlerde toptan ticaret, anonim şirketlerde ise yazılım ve programlama alanları dikkat çeken birkaç istisna oldu. Özellikle İstanbul merkezli şirket kuruluşlarında da belirgin bir azalma söz konusu. Yine de İstanbul, %60,2’lik oranla yabancı şirketlerin merkezi olmaya devam ediyor.
Net Yatırımlar Ciddi Oranda Azaldı
Doğrudan yabancı yatırım girişleri bu dönemde 3,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ancak yurt dışına yapılan yatırımlar 2,4 milyar dolara ulaşınca net giriş yalnızca 1,3 milyar dolar oldu. Geçen yıla göre bu oran %35,6’lık bir azalmaya denk geliyor. Gayrimenkul dışı yatırımlar hariç tutulduğunda net sermaye hareketi sadece 688 milyon dolar olarak kaydedildi.
Konut Satışları Yabancılara Gerilemeye Devam Etti
Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki gayrimenkul ilgisi de azalma eğiliminde. 2024’ün son çeyreğinde yabancılara toplamda 6.583 konut satıldı. Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,3 oranında düşüş anlamına geliyor. Satışların %35,8’i İstanbul’da, %32,8’i ise Antalya’da gerçekleşti. En çok konut alan uyruklar arasında ilk üç sırada Rusya, İran ve Ukrayna vatandaşları yer aldı.
İmalat Yatırımlarında Azalma, Ticarette Artış
Yabancı yatırımcıların ilgisinin en yoğun olduğu alan yine imalat sektörü oldu. Ancak geçen yıla göre bu alanda da azalma görüldü. Toptan ve perakende ticaret ise %25,3’lük oranla yatırımcıların ilgi gösterdiği ikinci alan olarak öne çıktı. Bu durum, yatırımcıların daha düşük riskli ve hızlı dönüşlü alanlara yöneldiğini gösteriyor.
Almanya ve Hollanda Ön Planda Ama Azalan Eğilimde
Almanya ve Hollanda, Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırımların %43,9’unu oluşturdu. Bununla birlikte, bu ülkelerin yatırım tutarlarında da bir miktar azalma olduğu gözlendi. ABD, İrlanda ve İsviçre ise yatırım miktarlarında artış kaydedilen ülkeler arasında yer aldı. Ancak toplam yeni kurulan şirket sayıları ülke bazında genel bir düşüş sergiledi.
Yurt Dışına Açılan Türk Yatırımcılar Hız Kesmiyor
Türkiye’den yurt dışına yapılan yatırımlarda dikkat çekici bir artış yaşandı. Özellikle gayrimenkul alanında ciddi bir yükseliş söz konusu. Türk yatırımcılar, 2017-2021 ortalamasında 255 milyon dolar olan yurt dışı gayrimenkul alımlarını 2024’te 2 milyar dolara kadar çıkardı. Bu alanda en çok tercih edilen ülkeler arasında Cezayir, Kazakistan, Yunanistan ve Özbekistan yer aldı.
