COP29 İklim Zirvesi’nde Kritik Çağrı: 'Dünya Ödeme Yapmalı, Yoksa Bedelini İnsanlık Ödeyecek'
Bakü’de düzenlenen COP29 İklim Zirvesi, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çarpıcı açıklamalarıyla başladı. Guterres, dünya liderlerine hitaben yaptığı konuşmada, küresel ısınma ile mücadele için acilen harekete geçilmesi gerektiğini belirtti. “Küresel iklim finansmanında adım atılmazsa, faturayı insanlık ödeyecek,” diyen Guterres, sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlama hedefinin uzaklaştığını vurguladı.
Katılım ve Eksiklikler
Zirvede, yaklaşık 200 ülkenin temsilcileri hazır bulunurken, ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen gibi önemli liderlerin katılmaması dikkat çekti. ABD’nin, Donald Trump’ın başkanlık seçimlerindeki zaferi sonrası iklim politikalarını askıya alma sinyali vermesi, COP29’da lider düzeyindeki eksikliğin başlıca nedenlerinden biri olarak gösterildi.
Bu önemli eksikliklere rağmen Guterres, küresel dayanışma ve finansman çağrısını tekrarlayarak, “Her ülkenin bu mücadeleye katkı sağlaması gerekiyor. Aksi takdirde küresel ekonomi ve insanlık geri dönüşü olmayan bir krizle karşı karşıya kalacak,” dedi.
Küresel Karbon Piyasası ve Fosil Yakıt Tartışmaları
COP29, BM destekli küresel karbon piyasasının başlatılmasıyla açıldı. Yeni sistem, sera gazı emisyonlarını azaltmayı ve düşük karbon ekonomisine geçişi finanse etmeyi amaçlıyor. Ancak fosil yakıtların geleceği konusundaki anlaşmazlıklar zirveye damga vurdu. Avrupa ve ada ülkeleri fosil yakıtların kademeli olarak terk edilmesi gerektiğini savunurken, Arap ülkeleri bu önerilere karşı çıktı.
Bu tartışmalar nedeniyle zirvenin açılışı beş saat gecikti. Sonunda, taraflar arasında uzlaşma sağlanarak prosedürler onaylandı.
1 Trilyon Dolarlık İklim Finansmanı Hedefi
Zirvede, gelişmekte olan ülkelere yılda 1 trilyon dolarlık iklim finansmanı sağlanması hedefi gündeme getirildi. Bu fon, yoksul ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele edebilmesi ve temiz enerjiye geçiş yapabilmesi için kullanılacak. BM İklim Sekreteri Simon Stiell, bu fonun tüm ülkelerin çıkarına olduğunu vurgulayarak, “İklim krizi yalnızca çevresel bir sorun değil, aynı zamanda ekonomik bir tehdit,” dedi.
Stiell, karbon emisyonlarının azaltılmaması durumunda küresel ekonominin enflasyon baskıları ve krizlerle karşılaşacağını belirtti.
Doğal Afetler ve Küresel Isınmanın Etkileri
COP29, dünya genelinde artan doğal afetlerin gölgesinde gerçekleşiyor. ABD’nin doğu kıyısındaki orman yangınları ve İspanya’daki tarihinin en şiddetli sel felaketi, zirvenin aciliyetini gözler önüne serdi. İspanyol hükümeti, sel sonrası toparlanma ve yeniden yapılanma çalışmaları için milyarlarca avroluk bütçe ayırdı.
Guterres, bu tür olayların küresel ısınmanın etkileri olduğuna dikkat çekerek, “Eğer bugünden önlem alınmazsa, bu felaketler artarak devam edecek ve her ülke ekonomik olarak ağır bedeller ödeyecek,” dedi.
Sonuç ve Hedefler
Zirvede, ülkelerin karbon emisyonlarını azaltmak için güçlü eylemler alması gerektiği yinelendi. Ayrıca, zengin ülkelerin gelişmekte olan ülkelere yönelik finansman yükümlülüklerini yerine getirmesi çağrısı yapıldı. Zirvenin sonuç bildirgesinin, küresel iklim mücadelesinde yeni bir yol haritası çizmesi bekleniyor.
